Tìm hiểu cuộc sống Nhật Bản: Ẩm thực

Thực phẩm của Nhật Bản nổi tiếng trên thế giới vì tính chất dinh dưỡng coi trọng sức khỏe và ngon miệng. Dưới đây chúng tôi xin giới thiệu một số thực phẩm tiêu biểu mà người Nhật ăn hàng ngày.

Bữa ăn hàng ngày

Một bữa cơm gia đình kiểu truyền thống của Nhật Bản thường bao gồm cơm, cá hoặc thịt, rau, và 1 vài món ăn phụ như súp miso và dưa muối. Thực phẩm chủ đạo trong bữa ăn vẫn là gạo, nhiều người ăn 1 ngày 2 bữa và thường dùng chung với các sản phẩm làm từ đậu nành như đậu hũ, nước tương và miso. Tuy nhiên, gần đây việc người nước ngoài đến Nhật sinh sống và làm việc ngày 1 gia tăng dẫn đến thực đơn của những người trẻ, những gia đình có trẻ em thay đổi rất nhiều. Các món ăn của các nước phương Tây, Trung Quốc, Ấn Độ đã làm phong phú thêm cho thực đơn của các gia đình hiện đại.

Gạo

Theo các tư liệu được tìm thấy thì việc trồng lúa ở Nhật được cho là bắt đầu vào khoảng hơn 3000 năm trước. Đến nay, gạo là sản phẩm nông nghiệp quan trọng nhất của Nhật Bản, chiếm khoảng một phần tư của tất cả các sản phẩm nông nghiệp. Tỷ lệ tự cung tự cầu gần như là 100%. Gạo của Nhật mềm và dẻo nên cũng rất thích hợp với các loại cơm nắm, không cần phải hâm nóng lại khi ăn.

Món chiên tẩm bột Tempura

Tempura là một món ăn của Nhật, không những người Nhật mà nhiều du khách nước ngoài khi đến Nhật du lịch hoặc công tác cũng rất hay thưởng thức. Sau khi trộn các nguyên liệu chính như tôm, cá, rau… vào trong bột sẽ dùng dầu thực vật chiên cho đến khi các nguyên liệu tỏa ra mùi thơm đặc trưng là có thể thưởng thức với nước chấm đặc biệt. Phương pháp chế biến tempura nhìn có vẻ dễ, nhưng cách tạo ra bột chiên rất quan trọng. Để tạo ra được một hỗn hợp có thể làm cho tenpura trở nên giòn tan khi ăn là 1 qui trình bao gồm pha bột, đánh trứng, canh độ lạnh thích hợp của bột và độ nóng của dầu chiên, tất cả đều là thử thách để cho 1 nghệ nhân lành nghề theo đuổi học tập trong thời gian lâu dài.

Sukiyaki

Người Nhật bắt đầu ăn thịt bò sau thời kỳ khi Minh Trị Duy Tân (1868). Sukiyaki là món ăn tiên khởi được chế biến từ thịt bò mà cho đến ngày nay vẫn còn được ưa chuộng. Trong tiếng Nhật “suki" là cái xẻng làm làm ruộng và “yaki" là nướng, vì vậy có 1 số người nói rằng sukiyaki khi khởi đầu là món bò nướng bằng xẻng. Phương pháp chế biến là dùng thịt bò thái mỏng, rau, đậu phụ và sợi konnyaku ( được làm từ khoai) cho vào trong 1 cái nồi lẩu bằng thép xào lên, sau đó nêm các gia vị là đường, rượu sake và nước tương. Người Nhật thích ăn với trứng sống sau khi đã đánh đều, nhưng một số người nước ngoài thì dường như không thích thưởng thức bằng cách này lắm.

Sushi

Khởi đầu sushi là món cá muối dùng để ăn dự trữ khi chưa có cách bảo quản bằng tủ lạnh, nhưng từ thời Edo (1603-1868), đã được thay thế bằng cá tươi đánh bắt ở vịnh Edo (Vịnh Tokyo). Sushi có rất nhiều loại và hình dạng khác nhau nhưng kiểu ăn thông thường nhất vẫn là “nigirizushi". Nigirizushi bao gồm phần phía dưới là cơm pha dấm được nắm gọn lại cỡ 1 ngón tay cái và phần trên được lát 1 miếng cá, tôm hoặc mực v.v. Sushi là cách gọi chung nhất không chỉ riêng ở Nhật mà còn ở khắp nơi trên thế giới.

Shabushabu

Gần đây, Shabushabu được biết đến ở nước ngoài như là một trong những món ăn mới của Nhật Bản. Tên gọi shabushabu dường như được lấy từ âm thanh của lát thịt bò cắt lát mỏng, nhúng vào trong nồi nước lẩu và đảo qua lại vài lần trong đó. Cách ăn shabushabu rất đơn giản, chỉ cần nhúng thịt bò vô nồi lẩu cho đến khi nó chuyển qua màu tái là có thể dùng được. Nước chấm bò sẽ theo sở thích của khách dùng, thường là loại nước chấm gọi là ponzu hoặc sốt mè, hoặc rắc thêm ít nguyên liệu như sa tế, hoặc củ cải bào vào dùng chung. Chất lượng thịt bò là yếu tố quan trọng nhất quyết định hương vị món ăn này.

Bữa ăn Kaiseki

Bữa ăn Kaiseki khởi nguồn là một loại cơm phần đơn giản bao gồm 1 món canh và 3 món rau được bán tại các quán nước. Sau đó, từ giữa thời Edo trở đi (1603-1868), nó được đưa vào phục vụ trong các nhà hàng nhưng làm phong phú cho bữa cơm Kaiseki bằng nhiều món ăn kahcs nữa. Kaiseki là một bữa ăn nhưng nó cũng giống như 1 tác phẩm nghệ thuật của ẩm thực Nhật Bản vì mỗi món ăn được lựa chọn cẩn thận, chế biến tinh tế, lượng thức ăn của 1 món rất ít và được trang trí thanh tao đẹp mắt. Một bữa ăn Kaiseki có thể không làm no bụng của người thưởng thức nhưng chắc chắn sẽ làm “no" mắt khi ngắm nó và thỏa mãn tinh thần tìm hiểu văn hóa Nhật Bản.

Natto

Natto được làm ra từ đậu nành. Đậu nành sau khi luộc sẽ được cho vào ống rơm chứa vi khuẩn natto và lên men. Khi ăn sẽ thêm vào các nguyên liệu như nước tương, hành lá xắt nhỏ, mù tạt v.v… trộn đều và cho vào ăn chung với cơm nóng. Người nước ngoài có lẽ sẽ phải mất một thời gian để làm quen với mùi vị độc đáo của natto. Cũng tương tự như món đậu nành lên men có tên gọi là miso, natto được cho là có hiệu quả tăng cường chức năng miễn dịch, ngăn ngừa ung thư và các bệnh truyền nhiễm.

Mơ muối Umeboshi

Umeboshi là một trong những thực phẩm dự trữ lâu dài mang tính truyền thống của Nhật Bản. Vì umeboshi có vị chua của mơ sẽ kích thích sự thèm ăn và ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm nên thường được sử dụng làm cơm nắm và cơm Bento (loại cơm hộp mang theo khi đi làm). Cách làm umeboshi là ngâm trái mơ xanh vào trong muối cùng với lá tía tô đỏ, sau đó phơi trong nắng cho tới khi vị chua của trái mơ bị cô đặc, ngấm lại hết vào trong trái mơ.